KIZILAY ARŞİVİ HAKKINDA

Kızılay 148 yıldır, savaÅŸlarda, mübadele yollarında, depremlerde, yüzlerce afet bölgesinde, açlık ve yoksullukla mücadele eden topraklarda, ülkemizde ve uzak coÄŸrafyalarda insanlığın hizmetinde olmuÅŸ ve insani yardım çalışmaları yürütmüÅŸtür.

Asrı aÅŸan bu yolculuk hem ülkemiz hem de dünya tarihine tanıklık eden ve geleceÄŸe ışık tutacak binlerce bilgi, belge ve objeyi de beraberinde getirmiÅŸtir. Ülkemizin en köklü kurumlardan biri olan Kızılay yine ülkemizin en önemli arÅŸivlerinden birisine sahiptir. Kızılay olarak köklü tarihimizle duyduÄŸumuz gururu, bu tarihin oluÅŸmasında en büyük paya sahip bağışçılarımızla ve bu köklü kurumun gerçek sahibi olan halkımızla arÅŸivimiz aracılığıyla paylaşıyoruz.

Kızılay arÅŸivi; 1868 yılı Mecruhin ve Marda-yı Askeriyeye Ä°mdat ve Muavenet Cemiyeti’nden Türk Kızılayı’na kadar uzanan döneme ait belgelere sahiplik etmektedir. Kızılay, savaÅŸ dönemlerinde üstlendiÄŸi rol ve sorumlulukları nedeniyle Türk ve Dünya tarihine ışık tutacak nitelikteki tarihi belgeleri arÅŸivinde bulundurmaktadır. Osmanlı Ä°mparatorluÄŸunun son dönemleri ile Türkiye Cumhuriyetinin kuruluÅŸundan günümüze kadar geçen dönemini yansıtmaktadır. 1868 ‘de DerneÄŸin kurulmasını takiben, Türk-Yunan Savaşı ile baÅŸlayan, ardından Trablusgarp, Balkan SavaÅŸları, I. Dünya Savaşı ile devam eden ve KurtuluÅŸ Savaşı’yla son bulan döneme ait binlerce belge arÅŸivimizde bulunmaktadır. Cephelerde ve cephe gerisinde gerçekleÅŸtirilen faaliyetler, yurtiçi ve yurtdışı çalışmalar ve ilgili kurumlarla yapılan iÅŸbirlikleri, Hilal-i Ahmer’in sosyal hayata katılımı gibi konular bu dönemin incelenmeye deÄŸer kesitlerinin en önemlilerinden sadece bir kaçıdır.

Cumhuriyetin kuruluÅŸundan itibaren, Cemiyetin adım adım sosyal ve ekonomik hayata katılımı ve yükselen ivmesinin yanı sıra ülkemizin yardımlaÅŸma kültürü, bireylerin sosyal yaÅŸama katılımı, dili, uluslararası iliÅŸkileri, saÄŸlık alanındaki geliÅŸmeler, afetlerin seyri, kadın ve gençlik çalışmaları da arÅŸivimizden takip edilebilir. Kızılay arÅŸivi, Kızılay’ın bugün olduÄŸu gibi kurulduÄŸu ilk andan itibaren, insani yardım alanında iz bırakan ve toplumumuzun tüm bireylerine “Biz Oradaydık” gururunu yaÅŸatan iyilik çalışmalarını sunmanın yanı sıra ülkemizin tarihine tanıklık etmektedir.

Bu güçlü tarihe ilk andan itibaren sahip çıkan Kızılay, arÅŸivini korumuÅŸ ve yeniden yapılanma çalışmaları kapsamında “ ………. “ projesini hayata geçirmiÅŸtir.

KuruluÅŸtan 1928 yılına kadar geçen döneme ait eski yazı arÅŸivin tasnifi 2010 yılının sonunda tamamlanarak araÅŸtırmacılara açılmıştır. 1928 yılı sonra yeni yazı döneme ait belgeler üzerinde tasnif projesi devam etmektedir.

1868’den Harf Ä°nkılabına kadar olan döneme ait çoÄŸunluÄŸu Osmanlıca ve Fransızca yaklaşık 1500 kutu belge, 550 adet defter ve Balkan ve Dünya SavaÅŸları’ndaki Türk ve yabancı esirlere ait yaklaşık 300.000 adet esir kartı bulunmaktadır.

ArÅŸivdeki en eski belge 1868 yılına ait Ä°stanbul’da Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu Yaralı Kara ve Deniz Askerleri için Merkezi Yardım DerneÄŸi’nin örgütlenmesine dair geçici komite oluÅŸturulmasına iliÅŸkin karardır.

1868 yılından 1928 yılına kadar olan Osmanlıca ve Fransızca belgelerin büyük bir bölümü tercüme edilmiÅŸtir ve katalog kayıtlarına web sitemiz üzerinden eriÅŸim mümkündür.

Belgeler:

• Yardım Yazışmaları
• Hastane Yazışmaları
• Hasta Raporları
• Esir mektup ve yazışmaları
• Esir Listeleri
• Esir Kartları

Defterler:

• Hesap Defterleri
• Hastane Yazışma Defterleri
• Yevmiye Defterleri
• Ambar Defterleri
• Protokol Defterleri
• Karantina Defterleri
• Muhaberat Defterleri
• Kızılhaçlarla Yapılan Yazışma Defterleri

Görsel Materyaller:

• Haritalar
• Kartpostallar
• FotoÄŸraflar
• Pullar
• AfiÅŸler