KIBRIS BARIŞ HAREKATI’NDA KIZILAY
Kıbrıs Barış Harekâtı’nın başladığı günlerde oluşturulan Kıbrıs’a Yardım Komitesi yanında Kızılay da savaş sonrası dönemde yapılacak faaliyetler konusunda kolları çok daha önceden sıvamış ve konuyla ilgili olarak Genelkurmay Başkanlığına gönderilen bir yazıda Kıbrıs’ta anayasal düzeni yeniden kurmak ve korumak gayesiyle Türk Silahlı Kuvvetlendirince girişilen çıkarma harekâtının büyük bir başarıyla zaferle sonuçlanması bütün milletimizi ve kuruluşlarımızı gururlandırmıştır. Kızılay harekâtın ilk gününde başlatılan ve ateşkesten sonra yoğunlaştırılan Kıbrıs halkına yardım çalışmalarını sürdürmekte ve bu maksatla kurulmuş bulunan Bakanlıklar Arası Yardım Koordinasyon Komitesi ile sıkı bir işbirliğine girişilmiştir. Söz konusu komitenin de 22 Temmuz 1974 günkü toplantısında varılan karara uygun olarak ateşkesten sonra Kıbrıs’ta Kızılay tarafından girişilecek harp felaketzedelerine yardım operasyonunda kullanılmak üzere küçük tonajlı bir uçak veya bir helikopterle deniz nakil vasıtasına ihtiyacı olduğu belirtilmiştir. Bu vasıtalar Türkiye’deki limanlarla Kıbrıs arasında acil yardım çalışmalarında kullanılmış ve insanüstü bir çaba ve fedakârlık sonrasında adaya ulaştırılmaya başlanmıştır. Kızılay tarafından öncelikle ve özellikle kendi öz kaynakları kullanılmak ve bunlardan azami istifade etmek suretiyle başlatılan yardım faaliyetleri artarak ve kesintisiz olarak devam etti. Bu yardım faaliyetleri battaniyeden çadırlara, kampetten çeşitli gıda maddelerine kadar çok farklı bir çeşitlilikle devam etti. Kızılay tarafından harekâtın daha başlangıcından itibaren üzerinde durulan ve son derece büyük bir hassasiyet gösterilen husus ise adaya yönelik yardım girişimlerinin ırk, dil ve din farkı gözetmeksizin ihtiyaç sahibi muhtaç herkese yönelik olmasıdır. Kızılay tarafından yürütülen yardım çalışmalarda kurumun Adana ve Mersin’de tesis ettiği depoların katkısı çok büyüktür.
Katliamlar, esaret hayatı, ölümler ve tecavüz olaylarıyla sarsılan adada Kızılay tarafından yürütülen insani yardım çabaları ise başta Uluslararası Kızılhaç Teşkilatı olmak üzere uluslararası bütün insani yardım kuruluşları tarafından takdirle karşılanmıştır. Kızılay yardımlarından gıda yardımları, ilaç, sağlık malzemesi, çadır, ulaşım, haberleşme ve gerekli hallerde ameliyat ve tedavi gibi değişik şekillerde istifade edenler sadece sivil ve masum Rumlar değil, doğrudan Türk askerine karşı savaşırken yaralanan Rumlar da olmuştur. Kızılay bir yandan Kıbrıs’a yönelik yardım faaliyetlerini son derece planlı ve profesyonel bir strateji içerisinde yürütmeye gayret ederken Mersin, Adana ve Tarsus’ta açtığı sahra hastaneleri, 1963 yılından itibaren Kıbrıs’ta faaliyette olan Lefkoşa Kızılay İlk Yardım Hastanesi’nin takviye edilmiş ve belirli dönemlerde bu hastanede uzman sağlık ekipleri görevlendirilmiştir ayrıca Lefkoşa’da bir kan merkezi tesis edilmiştir.
Kıbrıs Türklerine yönelik olarak muazzam bir yardım toplanmasına ön ayak olan Kızılay Kıbrıs’a Yardım Pulu Projesi, ayrıca Kızılhaç’la işbirliği içinde esaret hayatı yaşayan Rumlara ve Kıbrıs Türklerine yönelik olarak esir postası ve haberleşme imkânıyla ilgili altyapı oluşturmuştur. Savaş döneminde kayıp olanlarla ailelerinden haber alamayanlar ve esir düşenlerle evlerinden olmuş göçmenlere yönelik barınma, iaşe imkânları sağlaması için çalışmalar yürütmüştür. Uluslararası kamuoyuna Kıbrıs sorununu anlatma ve Kıbrıs Türklerinin yaşamakta oldukları mezalim karşısında toplumsal duyarlılığı en üst düzeyde tutma gayretleri çerçevesinde BM nezdinde bu konuyla ilgili diplomatik girişimlerde bulunulmuştur. Türkiye’deki esir kamplarında tutulan Rum ve Yunan esirlerin her türlü ihtiyaçlarının karşılanması, savaş sonrasında Kızılhaç ile işbirliği ve koordinasyon çerçevesinde hayatın normalleştirilmesi gayretleriyle inanılmaz bir mesai harcamış ve haklı olarak herkesin takdirlerini kazanmıştır.
Kızılay Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Recai Ergüder olmak üzere Ankara merkeze bağlı olarak İstanbul ve Etimesgut depolarında görev yapan, Kızılay adına bu depolardan önce Mersin’e, oradan da çeşitli gemilerle yardım malzemelerini adaya sevk eden Kızılay personeli, Kızılay tarafından yardım malzemelerinin sevk ve idaresini en seri, aksaksız ve zayiatsız yapabilmek için gerek Mersin ve gerekse Mağusa ve Lefkoşa merkezlerinde açılan depolarda görev yapan personel, ayrıca Kızılay’ın Türkiye ve Kıbrıs’ta açtığı hastanelerde çeşitli zamanlarda görev yapan doktor, ebe, hemşire, sağlık teknisyeni, eczacı bütün personelinin fedakarlıkları, insanüstü gayretleri ve adanın dört bir yanında ırk ayrımı gözetmeksizin tamamen insanlığa hizmet aşkıyla yürüttükleri çalışmalar ve gayretleri hiçbir zaman unutulacak türden değildir.
8 Nisan 1964 tarihi itibarıyla Kızılay vasıtasıyla 30 Aralık 1963–29 Şubat 1964 döneminde gerek havalimanı gerekse limanlar vasıtasıyla yapılan toplam 8 parti yardım çerçevesinde son olarak Malazgirt gemisiyle gönderilecek olan ve Mersin limanında hazır bekleyen yardımlar da dâhil olmak üzere ;
899.632 kilo un, 118.966 kilo makarna, 215.995 kilo pirinç, 156.981 kilo bulgur, 36.854 kilo nohut, 162.548 kilo kuru fasulye, 160.537 kilo mercimek, 158.766 kilo bakla, 1.699 kilo börülce, 218.700 kilo çeşitli çorbalık malzeme, 67.000 kilo çocuk maması, 332.500 kilo tarhana, 7.750 kilo pirinç unu, 23.500 kilo irmik, 457.000 kilo mısır, 314.000 kilo dövme, 100.000 muhtelif gıda maddeleri, 15.010 kilo patates, 152.465 kilo toz şeker, 1.160 kilo kesme şeker, 1.003 kilo tahin helvası, 607 kilo reçel, 199 kilo Urfa yağı, 59.000 kilo hayvani yağ, 15.710 kilo zeytinyağı, 50.915 kilo margarin, 1.000 kilo kaşar peyniri, 3.385 kilo beyaz peynir, 198 kilo çay, 385 kilo kakao, 10.000 kilo soğan, 1.173 kilo incir, 2.000 kilo barbunya fasulye, 41.500 kilo tuz, 1.412 kilo zeytin, 1.000 kilo lokum, 82.000 kilo baklava, 8.000 kilo fıstık, 18.000 kilo pekmez, 18.000 kilo tahin, 15.000 kilo salça, 163.000 kilo beyaz darı, 3.571.500 kilo bisküvi, 1.066.500 kilo kuru üzüm, 33.145.000 kilo tuzlu balık, 6 sandık pastırma, 3.708.500 kilo sucuk, 2 sandık sucuk, 17.000 kilo pamuk yağı, 135.000 kilo süt tozu, 10.011.000 kilo konserve, 1.290 kilo Sana yağı, 10.000 kilo nişasta, 200.000.000 kilo hayvan yemi, 28.181.350 kilo sabun, 2.500.000 kilo toz sabun, 4.000 kilo tuvalet sabunu, 162 paket sigara, 300.000 kilo sigara ve muhtelif yardım malzemesi, 780.000 kilo Tursil temizlik malzemesi, 800.000 kilo temizlik tozu, 30.000 kilo çamaşır sodası, 45.000 kilo pamuk, 21.500 kilo yün ipliği, 2.000.000 kilo DDT, 290 şişe kan, 35 şişe plazma, 600.000 kilo muhtelif ilaç, 27.000.000 kilo hastane malzemesi, 5.100 adet battaniye, 50 nevresim, 50 yatak çarşafı, 3 Kızılay bayrağı, 50 kol bağı, 4 ilk yardım çantası, 2 pazı bant, 15 sedye, 20 mahruti çadır ve ekipmanı, 200 boğman çadır, 337 Frenk gömleği, 317 çift çocuk ayakkabısı, 317 çift erkek ayakkabısı, 125 çift eldiven, 97 takım erkek takım elbise, 154 kazak, 375 pardösü, 186 palto, 134 manto, 1.452 çift çorap, 367 kadın iç gömleği, 153 erkek iç gömleği, 354 atkı, 38 pantolon, 1 yelek, 1 el çantası, 49 ceket, 33 erkek iç çamaşırı, 218.500 metre kumaş, 6 balya kumaş, 304.45 metre basma, 8.964 metre kaput bezi, 80 havlu, 2.911 metre pazen, 1.012 metre keten, 400 metre çarşaflık bez, 36 entari, 7 etek, 4 tülbent, 1 yün şal, 210 metre entarilik kumaş, 1.072 metre gömleklik kumaş, 1.014 metre divitin, 34 trençkot, 3 kanadiyen, 15 mont, 14 iç çamaşırı gönderilmiştir.
Malazgirt isimli 1.000 tonluk geminin 13 Nisan 1964 günü saat 18.00’de Mersin’den hareketiyle başlayan ve 14 Nisan 1964 günü sabah 05.00’de Mağusa limanına varmasıyla tamamlanan 9 seferinde ise ;
Toplam 829.50 kilo olmak üzere 325 ton un, 100 ton bakla, 50 ton mercimek, 25 ton nohut, 50 ton fasulye, 50 ton pirinç, 30 ton bulgur, 55 ton makarna, 50 ton şeker, 5 ton konserve sebze, 25 ton margarin, 3 ton salça, 10 ton zeytin, 3 ton bisküvi, 1 ton çay, 10 ton sabun, 2.5 ton pekmez, 2.000 battaniye, 200 çadır, 2.000 metre pazen, 3.000 metre basma, 5.000 metre kaput bezi, 3.467 metre kumaş, 2.000 çift ayakkabı, 16.983 kilo muhtelif ilaç, giyim eşyası ve gıda maddesi adaya götürülür.
30 Eylül 1964 tarihi itibarıyla Kızılay tarafından gerçekleştirilen 12 parti yardım çerçevesinde;
10.273.607.68 liralık gıda ve giyim eşyası, 595.641.56 liralık sıhhi malzeme ve ilaç, 1.642.000 liralık çadır ve battaniye, 818.987 liralık hastane donanımı ve 312.000 liralık da muhtelif yardım malzemesi olmak üzere toplam 13.642.236.24 liralık destekte bulunulmuştur ve Kızılay’ın elinde halen 5.122.176.39 liralık yardım bulunmaktadır.
Bu tarihe kadar yapılan yardım faaliyetleri şöyledir;
1. Parti 23 Aralık 1963 (Uçak) 300 kilo S. Malzeme 9.698 Lira
2. Parti 26 Aralık 1963 (Uçak) 460 kilo Yiyecek 13.892 lira 1.340 kilo Sıhhi Malzeme 29.490 lira
3. Parti 30 Aralık 1963 (Uçak) 15.800 kilo Yiyecek 5.625 lira 11.050 kilo Sıhhi Malzeme 396.527 lira
4. Parti 5 Ocak 1964 (Uçak) 17.327 kilo Yiyecek 34.316 lira 500 ton Sıhhi Malzeme 16.809 lira
5.Parti 12 Ocak 1964 (Erdek ve Silivri) 376 ton Yiyecek 791.468 lira 2.153 kilo Sıhhi Malzeme 3.800 lira
6. Parti 19 Kasım 1964 (Erdek, Silivri) 383 ton Yiyecek 930.092 lira 200 ton Sıhhi Malzeme 3.202 lira
7. Parti 29 Kasım 1964 (Silivri, Şarköy, Gençlik) 414 ton Yiyecek 1.002 lira 2.000 ton S.Malzeme 11.300 lira
8. Parti 28 Şubat 1964 (27 Mayıs, Malazgirt) 1.318 kilo Gıda 2.534.371 lira
9. Parti 13 Nisan 1964 (Malazgirt) 827 ton Gıda 1.837.993 lira 4219 kilo S.Malzeme 23.539 lira
10. Parti 29 Mayıs 1964 (Amasya) 325.667 ton Gıda 2.049.787 lira 24.318 kilo S.Malzeme 582.808 lira
11. Parti 10 Temmuz 1964 (Gençlik) 950 ton Yiyecek (390 tonu kabul edildi.)
12. Parti 15 Eylül 1964 (Hasan Yörük) 252 ton Yiyecek ve 1864 ton S. Malzeme
13. Parti 2 Aralık 1964 (Pek) 729 ton Muhtelif malzeme15
14.Parti 15 Aralık 1964 (Sefer/Talip Kalkavan) 6.404 ton Muhtelif Malzeme
15. Parti 23 Mayıs 1965 (Sefer/Talip Kalkavan) 328 ton Yiyecek 779.000 lira 48.000 metre kumaş vs. 942.000 lira Ayakkabı, vs. 2.692.026 lira
1964 Sonrası Dönemde Gönderilen Yardım Malzemesi Kıbrıs Türklerine yardım olarak Kızılay tarafından 23 Aralık 1963 tarihinden itibaren başlatılan çok kapsamlı yardım faaliyeti çerçevesinde özellikle 1964 ve 1965 yıllarında yapılan yardımların karşılaştırmalı mukayesesi aşağıdaki gibidir. Orta sütundaki rakamlar 1964 yılı, en sağdaki sütunda bulunan rakamlar ise 1965 yılı yardımlarını göstermektedir.
Yardım Malzemesi 1964 Yılı 1965 Yılı Battaniye 18.011 Adet 15.000 Adet Çadır 1.200 Adet Kuru Fasulye 366 Ton 170 Ton Bulgur 260 Ton 187 Ton Nohut 296 Ton 165 Ton Mercimek 398 Ton 183 Ton Margarin 221 Ton 119 Ton Pirinç 407 Ton 187 Ton Zeytinyağı 39 Ton İlaç ve Sıhhi Malzeme 26 Ton 1.5 Ton Kitap ve Kırtasiye 6 Ton 8 Ton Şeker 332 Ton 129 Ton Un 1.687 Ton Makarna 267 Ton Salça 44 Ton 9 Ton Konserve 48 Ton Giyim Eşyası 39 Ton 25 Ton Ayakkabı 19 Ton 500 Kilo Bakla 275 Ton Börülce 42 Ton Sabun 74 Ton 10 Ton Zeytin 29 Ton Reçel 9 Ton 7 Ton Bisküvi 13 Ton 5 Ton Temizlik Tozu 7 Ton 5.5 Ton Patiska 4.000 Metre 2.000 Metre Kaput Bezi 29.000 Metre 10.000 Metre Tuzlu Balık 54 Ton Palto 1.500 Adet 1.500 Adet Çadır Bezi 2.000 Metre 8.000 Metre Gömleklik Kumaş 17.000 Metre 8.000 Metre Fanila 12.000 Adet 8.000 Çift Çorap 12.000 Çift 11.000 Çift Erkek Kumaş 11.000 Metre 6.000 Metre Patates 26 Ton Sigara 21 Ton Çay 3.5 Ton 3 Ton Kahve 1 Ton Pantolon 1.000 Adet Ceket 2.000 Adet Havlu 3.000 Adet Don 5.000 Adet Keten 5.000 Metre Kuru Üzüm 1 Ton Pekmez 2 Ton Pantolonluk Kumaş Hayvan Yemi 200 Ton Mısır 500 Kilo Şehriye 10 Ton Çocuk Maması 10 Ton Soğan 8 Ton İncir 2 Ton Tuz 2 Ton Tülbent 10.000 Metre DDT 2 Ton Pazen 6.300 Metre 10.000 Metre Basma 900 Metre 10.000 Metre Çorbalık 13 Ton Sucuk 5 Ton Margarin 58 Ton Beyaz Peynir 2 Ton Kaşar Peyniri 2 Ton Sabun Tozu 2 Ton Eritilmiş Yağ 1 Ton Pastırma 500 Kilo
Kızılay’ın Kıbrıs’a Ayni, Nakdi Yardımları ve Sağlık Hizmetleri Türk Silahlı Kuvvetlerince yürütülen Kıbrıs Barış Harekâtı sırasında Kızılay’ın, tüzüğü ve uluslararası anlaşmaların gereği 20 Temmuz – 20 Eylül 1974 tarihleri arasında yaptığı hizmetler; ayni ve nakdi yardımlar özet halinde aşağıya çıkarılmıştır. Kızılay’ın yardım ve sağlık hizmetleri Kıbrıs’ta devam etmektedir. Sözü edilen yardım ve hizmetler Kızılhaç temel ilkeleri uyarınca Kıbrıs halkları arasında hiçbir ayrım yapılmaksızın muhtaç olanlara ihtiyaç oranlarına göre yapılmaktadır.
1- Hastane ve Sağlık Hizmetleri
- Mersin Kızılay Seyyar Harp Hastanesi
Kıbrıs Barış Harekâtı sebebiyle Kızılay olarak yapılacak hastane ve sağlık hizmetleri için gerekli personel masrafları ve hizmetlerin yürütülmesi ile ilgili müteferrik masraflar yapılmaktadır. Kıbrıs Barış Harekâtı’nın başladığı 18 Temmuz 1974 tarihinde, 100 yataklı bir Kızılay Seyyar Harp Hastanesi, bir doktor, 3 hemşire ve 14 personelle acilen faaliyete geçirilmiştir. Hastane daha sonra doktor ve personelle takviye edilmiştir. Bu seyyar hastanede Kıbrıs’tan gönderilen yaralıların acil tedavi ve müdahaleleri süratle yapılmıştır. İkinci Barış Harekâtı’ndan sonra duyulan ihtiyaç karşısında hastanenin yatak adedi 200’e çıkarılmış ve Tarsus’ta bulunan 400 yataklı Asker Hastanesi’nin yanına nakledilerek faaliyetine orada devam etmiştir. - Lefkoşa Kızılay İlk Yardım Hastanesi
Lefkoşa’da 1964 yılında faaliyete geçen Kızılay İlk Yardım Hastanesi, Kıbrıs Barış Harekâtı üzerine mahdut sayıdaki personeli ve imkânları ile en iyi şekilde hizmet etmeye gayret sarf etmiştir. Barış Harekâtı’nın umulmadık bir direnme ile karşılaşması sonucu genel hastaneye nazaran daha emin ve daha yakın bir yerde olması dolayısıyla, acil müdahale ve bakım merkezi durumunda çalışmalarına devam etmiştir. Olaylar ve gelen yaralıların sayısının fazla olması üzerine Kızılay İlk Yardım Hastanesi iş göremez duruma gelmiş olan (Kıbrıs Türk) Alayı Hastanesi doktor ve personeli ile diğer özel kliniklerin doktor ve hizmetlileri ile takviye edilmiştir. Ayrıca, Türkiye’den gönderilen doktorlarla da bütün ihtiyaçları giderilmiş ve böylece başarılı hizmetlerin devamı sağlanmıştır. Diğer taraftan bu hastaneye bağlı olarak bir yıl önce kurulan Kan Bankası da başarılı faaliyette bulunmuştur. ‘Kızılay Yardımları Dağıtma Komitesi’ de hastane çatısı altında çalışmaları yürütmüştür.
2-Depo ve İkmal Hizmetleri:
Kızılay’ın Kıbrıs’a yapacağı yardımların süratle ve emniyetle yerine ulaştırılmasının sağlamak amacıyla depolar ve ikmal üniteleri kurulması kararlaştırılmıştır. Bu gaye ile Mersin, Lefkoşa ve Girne’de teşkilatlanılmıştır. Adanın halkına gıda, giyecek, ilaç, tıbbi malzeme, çadır vs. yardımların yapılması için azami gayret sarf edilmektedir. Bu maksatla kurulan depo ve ikmal ünitelerine Ankara Etimesgut Ana Depo Müdürlüğü ile İstanbul Müdürlüğü ve Maltepe deposunca gerekli ikmaller eksiksiz olarak yapılmıştır. Ayrıca, adadan vaki taleplerin de süratle karşılanması için gerekli çaba gösterilmiştir.
- Mersin Ana İkmal Deposu
Kıbrıs’a yapılacak yardımlarla ilgili olarak Mersin’de bir Ana İkmal Deposu kurulmuştur. Bu deponun kadrosu bir ekip başkanı, bir muhasebeci, iki mal sorumlusu, beş hizmetli ve iki şoförden müteşekkildir. Bu depo talimatına uygun şekilde çalışmalarını sürdürmektedir. - Lefkoşa Yardım ve İkmal Merkezi
Lefkoşa’da bir ‘Yardım ve İkmal Merkezi’ geçici olarak kurulmuştur. Talimatına göre çalışacak olan bu merkezde bir merkez ekibi görev yapmaktadır. Merkez ekibi bir ekip başkanı, 1 başkan yardımcısı (muhasebeci), iki mal sorumlusu, hizmetli ve şoförden müteşekkildir. - Girne İkmal Amirliği
Lefkoşa Yardım ve İkmal Merkezi’ne bağlı olarak Girne İkmal Amirliği kurulmuştur. Burada da bir ekip görevlendirilmiştir. Bu ekip 1 ikmal amiri, bir mal sorumlusu ve yeteri kadar hizmetliden meydana gelmektedir.
3-Kan ve Türevleri ile İlaç-Tıbbi Malzeme Yardımları
Barış Harekâtı sırasında yaralananlardan gerek adada, gerekse Türkiye’deki hastanelerde ilk yardım ve tedavilerinin yapılabilmesi için lüzumlu kan, kan türevleri, ilaç ve tıbbi atık malzeme Kızılayca süratle karşılanmış, Mersin Ana İkmal Deposu ve adadaki diğer ikmal ünitelerimizin bu hususta her an taleplerini karşılayacak şekilde ikmalleri yapılacaktır. Yapılan yardımların çeşidi, miktarı, değeri ve gönderildiği mahal aşağıda gösterilmiştir:
Kan ve Türevleri
Çeşidi Miktarı B. Fiyatı Tutarı Gönderilen Mahal Taze kan 450 şişe 150.- 67.500.00 Adana Kan Tk. 250 Tk. 6.05 1.240.25 Adana Plazma 150 şişe 240.- 36.000.00 Adana Anti serumlar 20 şişe 50.- 1.000.00 Adana Taze kan 329 şişe 150.- 49.350.00 Mersin ACD tüp 550 9.- 4.950.00 Mersin Kan Tk. 354 Tk. 6.05 2.141.70 Mersin Kuru tüp 500 0.65 325.00 Mersin Anti serumlar 39 şişe 30.- 1.170.00 Mersin Taze kan 100 şişe 150.- 15.000.00 Gülhane Kan Takımı 100 Tk. 6.05 605.00 Gülhane Kan Takımı 1500 Tk. 6.05 9.075.00 2. Ordu Taze kan 1200 şişe 150.- 180.000.00 Kıbrıs Kan Takımı 995 şişe. 6.05 6.019.75 Kıbrıs Plazma 350 şişe. 240.- 84.000.00 Kıbrıs Anti serumlar 105 şişe. 50.- 5.250.00 Kıbrıs Fibrinojen 20 270.- 5.400.00 Kıbrıs H. Albümin 15 300.- 4.500.00 Kıbrıs Cama Globlin 50 ss. 22.50 1.125.00 Kıbrıs Taze kan 68 şişe. 150.- 10.200.00 Adana Kan ve türevleri toplamı: 484.851.70 TL
İlaç ve Tıbbi Malzeme
Çeşidi Miktarı B. Fiyatı Tutarı Gönderilen Mahal Çeşitli ilaç ve tıbbi malzeme 392.398 ad. 10.- 3.923980.00 Kıbrıs Çeşitli ilaç ve tıbbi malzeme 22.356 ku. 10.- 223.560.00 Kıbrıs Çeşitli ilaç ve tıbbi malzeme 20 pt 10.- 200.00 Kıbrıs Çeşitli ilaç ve tıbbi malzeme 530 kg. 10.- 5.300.00 Kıbrıs Çeşitli ilaç ve tıbbi malzeme 4.064 şişe. 10.- 40.640.00 Kıbrıs Çeşitli ilaç ve tıbbi malzeme 2.400 tüp 10.- 24.000.00 Kıbrıs Çeşitli ilaç ve tıbbi malzeme 25 torba 10.- 250.00 Kıbrıs Çeşitli ilaç ve tıbbi malzeme 5kt. 10.- 50.00 Tarsus Kangren Serumu 76 şişe 8.- 608.00 Adana Röntgen filmi 4 kt. 245.50 982.00 Kıbrıs Röntgen filmi 4 kt. 152.50 610.00 Kıbrıs İlaç ve Tıbbi Malzeme Toplamı: 4.220.180.00 TL
Sağlık ve Milli Savunma Bakanlıklarına Ait Fonlardan Mubayaa Edilen İlaç ve Tıbbi Malzeme
Çeşidi Miktarı Birim Fiyatı Tutarı Devacyglinsüpsinat 10.000 188.50 TL 18.850.00 TL Enjektabl ligofilize serumlu 10.000 8.25 TL 82.500.00 TL Oralmisetin 250 Mg. 870 ad. 37.40 TL 32.538.00 TL Pirincipen 250 Mg. 1.000 kt. 29.05 TL 29.050.00 TL Steraptol Ampul 9.600 ad. 20.16 TL 19.513.00 TL Tek Penicilin 400.000 ünite 1.54 TL 30.375.00 TL Tek Penicilin 800.000 ünite 1.95 TL 3.830.40 TL Tek Penicilin 1.400 ad. 1.41 TL 1.974.00 TL SP Tablet 225.000 ad. 27.50 TL 61.875.00 TL Tek tetraxx Kapsül 30.000 ad. 55.00 TL 16.500.00 TL 297.005.40 TL Chloramphenicol Levogyre 1.000 Kg. 1.046.00TL 1.046.000.00 TL Tetracyline Hydrochloride 1.500Kg 1.113.00 TL 1.699.500.00 TL 2.745.500.00 TL Mübayaa Toplam: 3.042.505.40 TL
4- Gıda Yardımları Kızılay olarak Barış Harekâtı sırasında ada halkına dağıtılmak üzere aşağıda belirtilen gıda maddeleri gönderilmiştir.
Çeşidi Miktarı B. Fiyatı Tutarı G. Yer Un 245.572,5 Kg. 5 1.277.862.50 Lefkoşa Makarna 183.000 Kg 7 1.281.630.00 Lefkoşa Pirinç 10.000 Kg. 10 100.000.00 Lefkoşa Et Konservesi 19.992 Kg. 40 799.680.00 Lefkoşa Sebze Konservesi 4.380 Kg. 13 56.940.00 Lefkoşa Nebati yağı 20.916 Kg. 10 209.160.00 Lefkoşa Ufa yağı 6.984 Kg. 10 69.840.00 Lefkoşa Ayçiçeği yağı 3.024 Kg. 10 30.240.00 Lefkoşa Zeytinyağı 180 Kg. 18 3.240.00 Lefkoşa Sebze 3.315 Kg. 2 6.630.00 Lefkoşa Salça 2.480 Kg. 13 32.240.00 Lefkoşa Kaşar peyniri 2.789 Kg. 40 111.560.00 Lefkoşa Beyaz peynir 6.050 Kg. 24 145.200.00 Lefkoşa Reçel 1.710 Kg. 12 20.520.00 Lefkoşa Süttozu 345.260 10 3.452.60 Lefkoşa Süt hülasası 384 Kg. 25 9.600.00 Lefkoşa Ekmek 10.000 Kg. 150 15.000.00 Lefkoşa Toz şeker 10.000 Kg. 5.75 57.500.00 Lefkoşa Sigara 200 Kg. 87.50 17.500.00 Lefkoşa Çay 3.487 Kg. 65 226.655.00 Lefkoşa Un 15.000 Kg. 5 75.000.00 Larnaka Makarna 2.000 Kg. 7.- 14.000.00 Larnaka Çay 2.000 Kg. 65.- 130.000.00 Larnaka Şokella 2.000 Kg. 70.- 140.000.00 Larnaka Bisküvi 1.500 Kg. 12.50 18.000.00 Larnaka Nebati yağ 990 Kg. 10.- 9.900.00 Limasol Bisküvi 700 Kg. 12.50 8.750.00 Limasol Konserve 2.040 Kg. 13.- 26.520.00 Limasol Beyaz peynir 288 Kg. 24.- 6.912.00 Limasol Zeytin 4.830 Kg. 15.- 72.450.00 Limasol Mercimek 350 Kg. 8.- 2.800.00 Kıbrıs Nohut 600 Kg. 8.- 4.800.00 Kıbrıs Bulgur 100 Kg. 5.- 500.00 Kıbrıs Kuru fasulye 150 Kg. 10.- 1.500.00 Kıbrıs Tarhana 50 Kg. 10.- 500.00 Kıbrıs Gıda maddeleri toplamı: 567.496.760 Kg. 4.936.832.10 TL
5- Giyecek – Çadır- Sedye Yardımları Ada halkından ihtiyacı olanlara dağıtılmak üzere aşağıda yazılı malzeme gönderilmiştir.
Çeşidi Miktarı Birim Fiyatı Tutarı Gideceği Yer Çocuk ceketi 200 adet 80.- 1.600 Limasol Bluz 250 adet 20.- 5.000 Limasol Çocuk çorabı 500 adet 5.- 2.500 Limasol Etek 250 adet 25.- 6.250 Limasol Manto 50 adet 100.- 5.000 Limasol Pardösü 100 adet 150.- 15.000- Limasol 35.350 TL. Çadır 88 adet 1.000.- 88.000.- Kıbrıs Sedye 20 adet 65.- 1.300.- Kıbrıs 89.300 TL. Giyecek, sedye ve çadır toplamı: 124.650 TL
6- Ulusal Araştırma Hizmetleri
12 Ağustos 1949 tarihli 3. Cenevre Konvansiyonu uyarınca savaş esirlerine ait 3 parti halinde 3x600=1800 mesaj Adana’daki esir kampına ulaştırılmıştır. Yine Rum esirlerine ait 500 mesaj Uluslararası Kızılhaç delegesi eliyle Yunanistan’a iletilmiştir. Ayrıca 26 adet haber alınamayan Türk esirlerini kapsayan araştırma formu ICRC’ye gönderilmiştir. Bu hizmet için 31 Ağustos 1974 tarihine kadar yapılan posta masrafları aşağıda gösterilmiştir.
Çeşidi Tutarı Mektup posta ücreti 1.400.- Telgraf ücreti 3.200.- Teleks (Müteferrik masraflar içinde gösterilmiştir) Posta giderleri toplamı 4.600.00 TL
7- Harp Esirlerine Yardım:
Kıbrıs Barış Harekâtı sırasında Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından alınıp Adana Esir Kampına getirilen harp esirleri için aşağıda cins ve miktarı yazılı giyecek eşyası ile mutfak malzemesi Esir Kampı Komutanlığına gönderilmiştir.
Çeşidi Miktarı B. Fiyatı Tutarı Ceket (erkek için ) 600 adet 100 60.000.00 Frenk gömleği 600 adet 30 18.000.00 Pantolon 600 adet 50 30.000.00 İç gömleği 600 adet 10 6.000.00 Giyim eşyası toplamı: 3400 adet 114.000.00 TL Kaşık 650 adet 3 1.950.00 Çatal 650 adet 3 1.950.00 Tabak (porselen) 650 adet 6 3.900.00 Tabak (emaye) 650 adet 5 3.250.00 Kâse (plastik) 2500 adet 2 5.000.00 Mutfak eşyası toplamı: 5100 adet 16.050.00 TL.
8- Gazi ve Mültecilere Verilen Hediyeler
Kıbrıs Barış Harekâtı sırasında yaralanarak tedavi edilmek üzere Ankara’ya getirilen ve Gülhane Askeri Hastanesi, Mevki Hastanesi ve Etimesgut Hava Hastanesi’nde yatan gazilere verilen hediyeler aşağıda gösterilmiştir.
Yaralı gazilere verilen hediyeler:
Çeşidi Miktarı B. Fiyatı Tutarı Tuvalet sabunu 200 adet 3.- 600.- Güneş gözlüğü 62 adet 20.- 1.200.- Mendil 200 adet 5.- 1.000.- Havlu (el için) 200 adet 10.- 2.000.- Fırça (diş için) 200 adet 5.- 1.000.- Jilet (5’lik) 200 adet 5.- 1.000.- Dolma kalem 200 paket 20.- 4.000.- Çakı çift ağızlı 62 10 620.- Toplam: 1324 parça
Gülhane Hastanesinde yatan yaralı Kıbrıslı Mücahitlere verilen hediyeler :
Çeşidi Miktarı B. Fiyatı Tutarı Elbise ( erkek için) 20 Tk. 500.- 10.000.- Ayakkabı ( erkek için) 20 çift 80.- 1.600.- Frenk gömleği (erkek için) 20 adet 50.- 1.000.- Gömlek (iç gömleği) 20 adet 15.- 300.- Don (erkek için) 20 adet 10.- 200.- Çorap (erkek için) 20 çift 10.- 200.- Toplam: 120 parça 13.300 TL. Hediyeler toplamı: 24.760 TL
9- Müteferrik Masraflar
Kıbrıs Barış Harekâtı sebebiyle yapılan müteferrik masraflar 31 Ağustos 1974 tarihi itibariyle tek kalemde aşağıda gösterilmiştir.
Müteferrik masraflar toplamı: 135.960.91 TL.
Kızılay tarafından Kıbrıs için yapılan yardımcıların bilançosu şöyledir: Kan ve türevleri, ilaç ve tıbbi malzeme yardımları toplamı: 7.747.537.10 TL.
1- Kan ve türevleri 484.851.70 TL.
2- İlaç ve tıbbi malzeme 4.220.180.00 TL.
3-Mubayaa edilen ilaç ve tıbbi malzeme. 3.042.505.40 TL.Gıda yardımları toplamı: 4.936.832.10 TL.
Giyecek, çadır, sedye yardımları toplamı: 124.650.00 TL.
Ulusal Araştırma Servisi posta ücretleri toplamı: 4.600.00 TL.Harp esirlerine yapılan yardım toplamı: 130.050.00 TL.
1- Giyim eşyası
2- Mutfak eşyası 16.050.00 TL.Gazi ve mültecilere verilen hediye toplamı: 24.760.00 TL.
1-Yaralı askerlere verilen hediyeler 11.460.00 TL.
2- Kıbrıslı mücahitlere verilen hediyeler 13.300.00 TL.Personel masrafları toplamı: 277.714.07 TL
Müteferrik masraflar toplamı: 135.960.91 TL
Masrafların genel toplamı: 13.382.104.18 TL
1974 Yılı içerisinde Kıbrıs Barış Harekatı nedeniyle yapılan yardım ve Kızılay çalışmalarının değeri toplan olarak 15 milyon liraya yaklaşmıştır.( 1974 Raporu)
KAYNAKÇA:
- Prof. Dr. Ulvi KESER “ Kızılay Belgeleri Işığında Kıbrıs 1963-1974” ve Kızılay Belgeleri Işığında Kıbrıs 1963-1974” , Ankara.
- Prof. Dr. Ulvi KESER “ Kızılay Belgeleri Işığında Kıbrıs Barış Harekatı 1974” ve Kızılay Belgeleri Işığında Kıbrıs 1963-1974”, Ankara.
